ทอมัส คาวเพิร์ทเวต เอคินส์ (อังกฤษ: Thomas Cowperthwait Eakins; 25 กรกฎาคม ค.ศ. 1844 - 25 มิถุนายน ค.ศ. 1916) เป็นจิตรกร ประติมากร ช่างภาพ และนักการศึกษาวิจิตรศิลป์คนสำคัญชาวอเมริกันของขบวนการสัจนิยม ทอมัส เอคินส์เป็นที่ยอมรับกันว่าเป็นศิลปินคนสำคัญที่สุดคนหนึ่งของประวัติศาสตร์ศิลป์อเมริกัน
ตลอดอายุงานอาชีพตั้งแต่ต้นคริสต์ทศวรรษ 1870 จนกระทั่งในบั้นปลาย ทอมัส เอคินส์เลือกหัวข้อที่ดึงมาจากผู้คนจากบ้านเกิดที่ฟิลาเดลเฟีย เอคินส์เขียนภาพเหมือนหลายร้อยภาพ ที่มักจะเป็นภาพของเพื่อน สมาชิกในครอบครัว หรือบุคคลสำคัญในวงการศิลปะ วิทยาศาสตร์ การแพทย์ และการศาสนา เมื่อดูอย่างรวมรวมแล้วก็เป็นภาพเขียนที่สะท้อนให้เห็นถึงชีวิตของปัญญาชนของฟิลาเดลเฟียในปลายคริสต์ศตวรรษที่ 19 และต้นคริสต์ศตวรรษ 20 แต่เมื่อพิจารณาเป็นภาพ ๆ ไปก็จะเป็นภาพของคนที่กำลังคิด นอกจากนั้นแล้วเอคินส์ก็เขียนภาพขนาดใหญ่หลายภาพนำภาพเหมือนออกมาจากห้องนั่งเล่นเข้ามาในสำนักงาน ถนน อุทยาน แม่น้ำ เวที และห้องผ่าตัดของเมือง การเขียนนอกสถานที่ทำให้เอคินส์สามารถเขียนในสิ่งที่ได้รับแรงบันดาลใจมากที่สุด ภาพเปลือย หรือกึ่งเปลือยกำลังเคลื่อนไหว ในขณะเดียวกันเอคินส์ก็สามารถจัดการวางรูปทรงของตัวแบบในแสงที่จัดจ้า หรือจัดให้ดูลึกโดยใช้การศึกษาทางทัศนมติเข้าช่วย
สิ่งที่สำคัญพอ ๆ กับการสร้างงานศิลปะคืองานทางด้านการเป็นนักการศึกษา ในฐานะครูเอคินส์เป็นผู้มีอิทธิพลเป็นอันมากในงานทัศนศิลป์ของสหรัฐอเมริกา
